|
Het klimaat als spelletje
In: NRC,
20 januari 2007
© De Vuurberg / Annemieke van Roekel
De Vrije Universiteit wil de internationale klimaatarena nabootsen met een
interactief computerspel. Het broeikaseffect in hippe vorm, met ruimte voor
'good guys' čn 'bad guys'.
'Universiteiten kiezen er nog onvoldoende voor om wetenschappelijke kennis te
presenteren met ondersteuning van multimedia,' zegt Pier Vellinga, hoogleraar
milieuwetenschappen aan de Vrije Universiteit en directeur van het aan de VU verbonden
Klimaatcentrum. 'Slechts enkele vakgebieden, zoals fysica en chemie, maken er gebruik
van. Inmiddels weten we dat het aanbieden van kennis uit boekjes niet meer toereikend
is voor de overdracht van wetenschappelijke kennis.'
Al twintig jaar is de Vrije Universiteit met het thema klimaatverandering bezig, zowel
vanuit een politicologische als een aardwetenschappelijke invalshoek. Die ervaring is
de inspiratie voor de klimaatgame, een computerspel waarmee de bedenkers vooral een
jongere doelgroep, tot de leeftijd van een jaar of 25, op het oog hebben. 'Het zijn juist
jongeren die goed met een game bereikt kunnen worden, ook degenen
die niet van huis uit in wetenschap geďnteresseerd zijn,' licht Vellinga toe. 'Jonge
mensen zijn razendsnel met computers. Ze pikken het erg snel op.' Het idee achter de
klimaatgame is dat een laagdrempelig medium kan helpen om wetenschappelijke kennis te
populariseren.
INZICHTEN
'Bij wetenschappelijke publicaties zien we dat de samenleving nieuwe kennis en
inzichten pas na een jaar of tien oppakt,' vervolgt Vellinga. 'Met een game kun je
honderdduizend, misschien zelfs wel een miljoen jongeren binnen een jaar bereiken met
de kennis die wij als wetenschappers nú hebben zodat we nieuwe inzichten sneller kunnen
verspreiden.'
De door de VU voorgestelde klimaatgame wordt gespeeld vanuit het perspectief van de
speler die zich beweegt in twee arena’s. Allereerst een wetenschappelijke arena met al
zijn onzekerheden, in de ‘werkelijkheid’ vertegenwoordigd door drieduizend
klimaatwetenschappers verbonden aan het Intergovernmental Panel on Climate Change
(IPCC). En daarnaast een politieke arena waarbinnen regeringsvertegenwoordigers, politici,
bedrijfsleven en niet-gouvernementele organisaties actief zijn.
Vellinga maakt de politieke en wetenschappelijke arena van internationale
klimaatonderhandelingen al jaren van dichtbij mee. Persoonlijk was hij betrokken bij
de totstandkoming van het verdrag van Kyoto en bestudeerde hij de internationale aspecten
ervan. Bij de internationale onderhandelingen worden perioden van vooruitgang afgewisseld
met perioden waarin de besluitvorming voor langere tijd stagneert, is zijn ervaring. 'In
de jaren tachtig zaten we in een periode van versnelling. In relatief korte tijd is
toen veel milieubeleid ontwikkeld. Als reactie hierop hebben de grote energiebedrijven,
die zich sterk bedreigd voelden, zand gestrooid in de wetenschappelijke machine door de
klimaatscepsis aan te wakkeren. Op dit moment staan we aan de vooravond van een doorbraak.
Australië heeft nu al zoveel onder klimaatverandering te lijden dat het land er economisch
schade van ondervindt. Al Gore en Bill Clinton pakken het probleem voortvarend op en ik
verwacht dat een volgende Amerikaanse president, onafhankelijk van zijn politieke
signatuur, mee zal werken aan een internationaal klimaatverdrag.'
'In de klimaatgame moeten alle verschillende actoren een plaats krijgen,' vertelt
Vellinga. 'De speler krijgt een centrale rol, bijvoorbeeld de rol van president. Het spel
wordt vanuit zijn perspectief gespeeld. We creëren 'good guys' en 'bad guys', want mensen
vinden het leuk om een rol te spelen, een goede of een slechte. Er zijn altijd mensen
die de wereld naar de verdoemenis willen helpen. In het spel zou de 'bad guy' bijvoorbeeld
veel broeikasgassen uitstoten.'
COMPLEX
Zijn de processen die binnen de internationale klimaatgame spelen niet te complex
om binnen een computerspel een plek te geven? Volgens Vellinga valt die complexiteit
wel mee. 'Het is niet zozeer het kennisniveau, maar de interactie die de complexiteit
bepaalt. En dat doet de speler zelf, omdat hij belangrijke beslissingen moet nemen terwijl
de tijd voortschrijdt.' Vellinga ziet een intensieve samenwerking voor zich met
de Nederlandse gaming industrie,
waar de VU nu al goede contact mee heeft. 'Een game biedt bovendien het voordeel dat
wetenschappelijke onzekerheden goed afgedekt kunnen worden, door gebruik te maken van
meerdere scenario’s. Smelt Groenland bijvoorbeeld al over driehonderd jaar? De meeste
onderzoekers denken eerder aan drieduizend jaar. In een computerspel kun je die
verschillende scenario’s naast elkaar laten bestaan.'
HET PLAN. DE KLIMAATGAME - Inzending Vrije Universiteit, Academische Jaarprijs 2006/2007
De klimaatgame beslaat twee arena’s waarbinnen internationale besluiten over
klimaatverandering worden genomen of van waaruit die besluiten worden ondersteund:
de politieke arena en de wetenschappelijke arena. Kennis en besluitvorming staan
centraal.
Het spel wordt gespeeld vanuit het perspectief van de speler zelf, door insiders ook
wel een 'immersive' game genoemd. De speler vertegenwoordigt Nederland in de internationale
klimaatarena. Om dit te kunnen doen moet hij kennis verzamelen, strategische keuzes
maken en onderhandelen. Hij doet dit aan de hand van concrete situaties, zoals handelen
in emissies en investeren in nieuwe technologie.
Net zoals bij golf moet de speler handicaps overwinnen. Zo kan hij zichzelf 'upgraden' en
op een hoger 'level' terechtkomen waar hij vervolgens meer macht of kennis bezit. Om meer
macht te krijgen moet hij wel eerst laten zien dat hij het wetenschappelijke of politieke
spel snapt.
Voor de strategische keuzes die de speler moet maken kan hij de hulp kan inroepen
van een zelfgekozen ‘adviseur’. Bouwt hij bijvoorbeeld hogere dijken en kiest hij
daarmee voor een defensieve houding waarmee hij vooral zichzelf beschermt of gaat hij
offensief aan de slag door het Rotterdamse Pernis op biomassa te laten draaien? Laat hij
de economische ontwikkelingen in China, met alle milieugevolgen die daarmee gepaard gaan,
op zijn beloop of gaat hij ‘infiltreren’ door afdelingen van het Wereldnatuurfonds in
dat deel van de wereld op te zetten? Uiteindelijk bepaalt de termijn waarbinnen de speler
oplossingen bedenkt of hij zal winnen.
Relevante disciplines voor het klimaatspel zijn: aardwetenschappen, ecologie, economie en
politicologie. De klimaatgame zal online via internet beschikbaar komen.
Toepassingen op spelcomputers als Playstation (Sony) of Xbox (Microsoft) behoren
tot de mogelijkheden.
 Meer artikelen over Milieu & Energie
Meer artikelen over aardwetenschappen
Annemieke VAN ROEKEL is freelance journalist
E-mail: avroekel@xs4all.nl
Website: www.vuurberg.nl
|
