De Vuurberg
Illustration Extinct Coral © A. van Roekel
Home Milieu & Energie Gezondheid & Wetenschap Duurzaam Bouwen Photo Gallery
Geologie & Reizen Landbouw & Voeding Natuurbescherming Eilanden Geokids.nl


Logo Vuurberg Uitgeverij

Naar publicaties over Amsterdamse fossielen >>


Publicaties Geologie & Reizen
2012-2011

Artikelen Geologie & Reizen heden - 2014 >>
Artikelen Geologie & Reizen 2013 >>
Artikelen Geologie & Reizen 2012-2011 >>
Artikelen Geologie & Reizen 2010-2007 >>
Artikelen Geologie & Reizen tot 2007 >>
Gebakken klei blijkt geen gebakken lucht
In: Kennislink, 23 november 2012

Lees dit artikel online >>
Kolenexport © Jim Frazier Flickr/Creative Commons Intro: Ieder jaar in november produceert het Internationale Energie Agentschap (IEA) de World Energy Outlook, een lijvig rapport met daarin de trends in de wereldwijde energievoorziening. Enkele conclusies: de energie-consumptie in rijke landen is stabiel, maar neemt sterk toe in opkomende economieën. En schaliegas blijft booming.
Foto: Kolenexport © Jim Frazier Flickr/Creative Commons
Meer regie nodig voor de ondergrond
In: Kennislink, 9 oktober 2012

Lees dit artikel online >>
Waterwingebied © Vitens Intro: Met warmte/koude-opslag (WKO) wordt weliswaar bespaard op fossiele brandstoffen, maar aan deze vorm van schone energie kleven ook nadelen. Inmiddels is WKO zo populair dat er verhoogde risico’s zijn voor de drinkwaterwinning. Maar het is niet alleen de enorme groei van WKO die met name de waterbedrijven zorgen baart.
Foto: Waterwingebied © Vitens
Diepe geothermie is een feit
In: Kennislink, 24 september 2012

Lees dit artikel online >>
Teelt van kokospalmen op aardwarmte © T&A Survey Intro: Deze zomer is het geothermieproject Green Well Westland van start gegaan. Uit diepe zandsteenlagen wordt superzout, heet water opgepompt. Vijf tuinders kunnen met de warmte hun kassen verwarmen en besparen zo meer dan de helft op hun gasverbruik. De tuinders zullen het aardgas dat wordt opgepompt gaan bijstoken om het gasverbruik nog verder te verminderen.
Foto: Teelt van kokospalmen op aardwarmte © T&A Survey
Klimaatvariatie impuls voor Arctische migratie
In: Gea Tijdschrift, september 2012

Lees online op de website van Geokids >>
IJsbergen in West-Groenland © Simon Troelstra Intro: Klimaat: Klimaatvariatie impuls voor Arctische migratie Uit archeologische bronnen zijn de locaties van verdwenen nederzettingen van Vikingen en de Inuit langs de Arctische kust goed bekend. Op die locaties zijn door onderzoekers verbonden aan het Norclim-project in de fjorden direct langs de kust vanaf een onderzoeksschip enkele meters lange sedimentkernen geboord. Foto: IJsbergen in West-Groenland © Simon Troelstra
Olie op de ijskoude golven
In: Kennislink, 13 september 2012

Lees dit artikel online >>
Boorschip Noble Discoverer © Shell Intro: Onder groot protest van natuur- en milieuorganisaties is Shell deze week van start gegaan met proefboringen in het Noordpoolgebied. Volgens biologen is de Chukchi Zee bij de kust van Alaska, waar de proefboringen plaatsvinden, kwetsbaar voor een eventuele olieramp. Door het ijskoude water is het in geval van calamiteiten problematisch de olie op te ruimen.
Foto: Boorschip Noble Discoverer © Shell
CO2 in bodem of lucht hangt af van prijskaartje
In: Kennislink, 6 september 2012

Lees dit artikel online >>
Winning van oliezanden in combinatie met CCS © Shell Intro: Dat CO2-opslag nog niet echt van de grond komt, hangt voor een groot deel af van de lage prijs die bedrijven betalen voor de uitstoot van dit broeikasgas. Vooral als gevolg van de economische crisis ligt de huidige prijs rond 7 euro per ton CO2. “Voor bedrijven is het daarom ongunstiger om te investeren in CO2-opslag,” aldus hoogleraar duurzame energie Kornelis Blok.
Foto: Winning van oliezanden in combinatie met CCS © Shell
Duurzaam goud is druppel op gloeiende plaat
In: Kennislink, 14 augustus 2012

Lees dit artikel online >>
Medaille Londen 2012 © Locog Intro: Nu de gouden plakken veilig zijn opgeborgen in kast, vitrine of kluis, is de blik alweer gericht op de komende Olympische Spelen, in 2016 in Rio de Janeiro. Misschien maken de organisatoren deze keer geen strategisch foutje, zoals in Londen, waar het goud voor de 400 gram zware medailles afkomstig was van het mijnbouwbedrijf Rio Tinto.
Medaille Londen 2012 © Locog
Grondstoffen schaars door geopolitiek
In: Kennislink, 17 juli 2012

Lees dit artikel online >>
Indium © Wikimedia Commons Intro: Een iPad, mobieltjes, of andere apparaten met een touchscreen zouden ondenkbaar zijn zonder indium, dat slechts in kleine hoeveelheden in onze aardbol aanwezig is. Door handelspolitiek en exportbeperkingen van producerende landen zullen veel van dit soort ‘kritische mineralen’ in de toekomst nóg schaarser worden.
Foto: Indium © Wikimedia Commons
Mineralenliefde in de Utrechtsestraat
In: Gea Tijdschrift, juni 2012

Lees de samenvatting >>
Vitrine met mineralen © Annemieke van Roekel Intro: In een van de mooiste winkelstraten van Amsterdam is sinds kort Blits World Minerals gevestigd. Hier heeft de voormalige eigenaar van de schoenmakerij, Jacques de Rot, een prachtige verzameling van mineralen tentoongesteld. Zijn liefde voor mineralen dateert vanaf zijn tienerjaren. Als jonge jongen zocht hij al mineralen, vooral in Duitsland (Eifel) en België.
Foto: Vitrine met mineralen © Annemieke van Roekel
Duurzaam met 10 miljard wordt lastig
In: Kennislink, 11 juni 2012

Lees dit artikel online >>
Ecologisch herstel op het Chinese löss-plateau © VPRO Intro: Rond 2100 leven we met meer dan 10 miljard mensen op de planeet, voorspellen de Verenigde Naties. De meeste mensen leven in ontwikkelingslanden, maar de ontwikkelde landen oefenen de grootste milieudruk uit. Het zal moeilijk worden het mondiale energiegebruik te beperken, want dat houdt gelijke tred met de groeiende wereldbevolking.
Foto: Ecologisch herstel op het Chinese löss-plateau © VPRO
CO2-gehalte in Arctisch gebied niet eerder zo hoog
Kennislink, 4 juni 2012

Lees dit artikel online >>
Opslag van kooldioxide © NOAA Intro: In Alaska hebben onderzoekers van de National Oceanic and Atmospheric Administration dit voorjaar een gemiddelde maandconcentratie van het broeikasgas kooldioxide gemeten van 400 ppm. Het is voor het eerst dat zulke hoge waarden van CO2 worden gemeten in een afgelegen gebied, ver weg van menselijke activiteit. De 400,00 ppm kooldioxide geldt als voorbode van de mondiale CO2-concentratie in 2016.
Foto: Opslag van kooldioxide © NOAA
Geothermie in de lift
Kennislink, 24 mei 2012

Lees dit artikel online >>
Ingang boorput Green Well Westland © T&A Survey Intro: Het wordt druk in de Nederlandse ondergrond nu aardwarmte aan populariteit wint. Maar zo ver als Duitsland zijn we hier nog lang niet. Daar wordt geothermie in één adem genoemd met energieopwekking uit zon, wind en waterkracht, en ook als echte ‘groene’ energie ondersteund. Geologisch gezien is de ondergrond van Duitsland geschikt om bodemwarmte af te tappen, maar Nederland doet daar niet voor onder.
Foto: Ingang boorput Green Well Westland © T&A Survey
Mariene vulkaan groeit als kool
Kennislink, 19 mei 2012

Lees dit artikel online >>
Vulkaankegels van de Monowai © GNS Science Intro: Wetenschappers hebben 1000 km voor de kust van het Nieuw-Zeelandse Noordereiland een snel groeiende mariene vulkaan ontdekt. De onderzeese vulkaankegel Monowai maakt deel uit van een groter vulkanisch complex, onderdeel van de 2500 km lange Tonga-Kermadec Vulkanische Boog, een reeks submariene vulkanen ten westen van de Kermadec Trog.
Foto: Vulkaankegels van de Monowai © GNS Science
Fosfaatmijnen raken leeg, tijd voor hergebruik
Kennislink, 6 april 2012

Lees dit artikel online >>
Fosfaatmijn in Finland © Wikimedia Commons Intro: De belangrijkste mijnbouwgebieden voor fosfaat, in China en Marokko, raken echter langzaam uitgeput. Volgens onderzoekers van de Wageningen Universiteit zijn de voorspellingen over eindige fosfaatvoorraden te pessimistisch. Toch wordt het hoog tijd om te bedenken hoe we zuiniger met fosfaat kunnen omgaan. Hergebruik is een mogelijkheid.
Foto: Fosfaatmijn in Finland © Wikimedia Commons
Nog veel ondiep gas te winnen
Kennislink, 22 maart 2012

Lees dit artikel online >>
Fumarole op White Island © White Island Tours Intro:De aardgasvoorraad van Nederland slinkt langzaam. Als we niets doen, zal Nederland over 10 jaar geen gasexporteur, maar gasimporteur zijn. De olie- en gasindustrie zoekt daarom naar nieuwe aardgasbronnen in de Nederlandse bodem, zoals shallow gas, dat afkomstig is uit ondiepe aardlagen onder de Noordzee. Het gas is daar aanwezig in deltasedimenten van de Eridanos.
Foto: Stroomgebied en oude delta van de Eridanos © TNO
De mariene vulkaan White Island: van zwavelwinning naar toerisme
In: Gea Tijdschrift, december 2011

Lees de samenvatting >>
Fumarole op White Island © White Island Tours Intro: De vulkanische activiteit op het Noordereiland (Nieuw-Zeeland) is het resultaat van subductie van de Pacifische Plaat onder de Indo-Australische Plaat. Dit fenomeen wordt prachtig geďllustreerd door White Island. Vanaf dit vulkaaneiland strekt zich in noordoostelijke richting een reeks van bijna honderd onderzeese vulkanen uit.
Foto: Fumarole op White Island © White Island Tours
'Unconventionals are easy to find but hard to get'
In: European Energy Review
January 2012

Read online >>
Marcellus Shale © Ruhrfisch - Wikimedia Commons Intro: Don't expect a US-style boom in shale gas production in Western Europe. It's still not proven that economically viable reserves of shale gas even exist over here, says Jan de Jager, newly appointed professor in Regional and Petroleum Geology at the University of Utrecht and former exploration geologist at Shell for more than 30 years.
Photo: Marcellus Shale © Ruhrfisch - Wikimedia Commons
Een duik in de wieg der mensheid
In: GEA, september 2011
Download pdf >> 2,4 mb
Afrikaans kustbos ten tijde van de Homo erectus
 © José Joordens Intro: De fossielencollectie van Eugčne Dubois, de Nederlander die aan het eind van de 19e eeuw in Java de ‘missing link’ vond tussen mensaap en aapmens, is nog steeds interessant. Biologe José Joordens bestudeert de schelpenfossielen uit de collectie, op zoek naar de betekenis van een waterrijk milieu voor de evolutie van de mens.
Afb.: Afrikaans kustbos ten tijde van de H. erectus © J. Joordens
Neanderthaler en Homo sapiens toch verwant
In: GEA, juni 2011
Download pdf >> 2,08 mb

Lees dit artikel op Kennislink >>
Foto: Fragment van de Neanderthaler 'Krijn' 
© Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology, Leipzig Intro: Waarschijnlijk liepen er iets minder dan een miljoen jaar geleden al mensachtigen rond in dit deel van West-Europa. Overblijfselen van deze mensachtigen liggen mogelijk begraven onder een dik pakket sedimenten in de bodem van de Noordzee. Pas met een nieuwe glaciaal, ver in de toekomst, als de Noordzee weer droog zal vallen, komt dit archeologisch archief beschikbaar.
Foto: Fragment van de Neanderthaler 'Krijn' © Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology, Leipzig
Aardwetenschappers in de archeologie
In: Geo.brief, juni 2011
Download pdf >> 1,08 mb
Foto: Weerspiegelde wolkenluchten in het dak van de RCE, zoals de 17e-eeuwse schilders ze zagen © Eisma Bouwmedia Intro: Het Verdrag van Malta uit 1992, dat opdrachtgevers van ingrepen in de ondergrond verplicht archeologisch onderzoek uit te voeren, heeft voor met name fysisch geografen tot een nieuwe arbeidsmarkt geleid. De aardwetenschappelijke expertise binnen de archeologie heeft gezorgd voor een grotere kennis over de Nederlandse bodem, aldus Henk Weerts van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE).
Foto: Weerspiegelde wolkenluchten in het dak van de RCE, zoals de 17e-eeuwse schilders ze zagen © Eisma Bouwmedia
Tijdreizen op het strand
In: EOS Magazine, juni 2011
Download pdf >> 10 mb

In: Gea, september 2011
Download pdf >> 2,98 mb
Diepzeesedimenten op het strand van Zumaia
© Annemieke van Roekel Intro: Langs de Baskische kust liggen indrukwekkende rotspartijen die een boekje open doen over de tijd dat het Iberisch schiereiland nog niet verbonden was aan het Europese continent. Deze zeekliffen vormden tussen 100 en 50 miljoen jaar geleden de bodem van de oceaan. Toen Spanje en Frankrijk met elkaar in botsing kwamen, werden de diepzeesedimenten opgedrukt en kwamen ze in hun huidige scheve positie terecht. Nu staan ze op vele plekken langs de Baskische kustlijn in vrijwel loodrechte positie, zodat een prachtig lijnenspel zichtbaar wordt.
Fossiele magmakamer onder de loep
In: Geo.brief, maart 2011
Download pdf >> 1,36 mb
Half dome © Thomas Kruijer Intro: Yosemite National Park, een imponerend, door gletsjers uitgesleten granieten landschap, is een meer dan 100 miljoen jaar oude fossiele magmakamer. Enkele tientallen miljoen jaren geleden lag deze 'granietbatholiet' nog op 5 km diepte in de aardkorst. Dit vulkanisch gesteente werd gevormd ten tijde van de botsing van de oceanische Farallon Plaat en de continentale Noord-Amerikaanse plaat. Twee studenten aardwetenschap deden er onderzoek en wonnen er de KNGMG-Escherprijs mee.
Een stukje Ierland in de Amsterdamse binnenstad
In: GEA, maart 2011
Download pdf >> 6,52 mb
Fossiel slakkenhuis © Annemieke van Roekel Intro: Iedere week wordt vanuit Paulstown een container ‘Kilkenny Limestone’ naar Nederland verscheept, met uiteindelijke bestemming Amsterdam. In de Kellymount-groeve in dit deel van Ierland liggen drie tot kalksteen verharde schelpenbanken, waarin de concentratie fossielen zeer groot is. In de Amsterdamse binnenstad is het afgelopen decennium veel hardsteen uit Kilkenny gebruikt bij opknapbeurten van straten en stoepen.

© Annemieke van Roekel. Niets van deze website mag worden vermenigvuldigd of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie, plaatsing van teksten en/of afbeeldingen op andere websites of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en de betreffende tijdschriftredacties.
Laatste wijziging: 18 juli 2013
[home] [top] [contact] [disclaimer]