Home | Milieu & Energie | Gezondheid & Wetenschap | Duurzaam Bouwen | Photo Gallery |
Geologie & Reizen | Landbouw & Voeding | Natuurbescherming | Eilanden | Geokids.nl |
TIP: GEweldige GEO-lezingen georganiseerd door de Geological Society of London: Past Shell London Lectures overview >> |
Londen viert 150 jaar underground Kennislink, 29 november 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro:
Dit jaar is het precies anderhalve eeuw geleden dat de eerste metro in Londen ging rijden.
Aanvankelijk werden de wagons in Londen – die meer weg hadden van treinstellen
dan van metrostellen – aangedreven met stoomkracht. Dat duurde niet lang, vanwege de
overlast van stoom en zwaveldampen op ondergrondse stations.
Foto: © TfL |
Een wereld van zand Kennislink, 28 november 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro:
Om de Tweede Maasvlakte te kunnen aanleggen is veertien kilometer uit de kust
bij Rotterdam in totaal 200 miljoen kubieke meter zand uit de Noordzeebodem gegraven.
Dat is maar liefst een vijfde kubieke kilometer! Maar waar ligt de beste kwaliteit zand?
Want de ene zandkorrel is de andere niet.
Foto: Tweede Maasvlakte © Havenbedrijf Rotterdam |
Verloren rivieren Kennislink, 16 november 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro:
Honderden riviertjes, beken en andere stroompjes liggen verborgen onder onze
voeten, overdekt door keien en asfalt. Om redenen van hygiëne en de behoefte aan
nieuwe infrastructuur zijn de rivieren in stedelijke gebieden de laatste eeuwen
vaak overdekt en aangesloten op de riolering. Foto: Carlo had een gaaf gebit © Annemieke van Roekel |
Texel: wind helpt mensenhanden Kennislink, 30 oktober 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro:
Wie denkt dat bouwen met de natuur en bouwen met water iets nieuws is, heeft het mis! Op Texel
wordt er al een half millennium gebruik gemaakt van de kracht van wind en water. Maar de natuur
bouwt en breekt weer af, zoals op dit moment bij De Slufter gebeurt. Foto: Stuifschermen in De Slufter © Annemieke van Roekel |
Water: van diep tot hoog en van oeroud tot piepjong Kennislink, 27 oktober 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro: Niet alleen voor het menselijk lichaam is water essentieel. Dat geldt ook
voor planeet Aarde.
Zelfs in vaste gesteenten in de aardkorst en aardmantel is water onmisbaar voor
de ons vertrouwde processen als plaattektoniek, zoals we kunnen lezen in het
laatste nummer van Grondboor & Hamer, dat geheel aan water is gewijd. Foto: Dieptemeting van zee of rivier © NIWA/Erica Mackay |
De Tetrapod Trackway: spoorfossielen op Valentia Island Gea Tijdschrift, september 2013 Lees dit artikel in Gea Tijdschrift >> |
Intro: Op een steenworp afstand van de Ring of Kerry, aan de Ierse weskust, ligt Valentia Island. Hier liggen één van ’s werelds oudste fossiele sporen van viervoetige gewervelde dieren (tetrapoden) die aan de noordkust van het eilandje in de rots bewaard bleven. De tetrapoden evolueerden 380 miljoen jaar geleden uit de kwastvinnige vissen. Foto: Panderichthys, voorloper van de tetrapode © Wikimedia Commons |
Hippos in Holland The Netherlands Journal of Geosciences, september 2013 Download pdf >> Lees de Nederlandse versie online >> |
Intro: The Dutch paleontologist/geologist Bert Boekschoten turned 80 in September.
In the September issue the The Netherlands Journal of Geosciences payed
attention to the carrier of the 'Sunday’s child of Dutch earth sciences'. The last article is an interview with Boekschoten about his work and passion.
Foto: Bert Boekschoten in the VU Botanical Garden © Phiny van Roekel |
Carlo de mosasauriër verder ontleed Kennislink, 27 september 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro: Sinds precies een jaar
geleden een fossiel van de tot nu toe oudste mosasauriër - het grootste zeereptiel
uit het Krijt - van Limburg werd gevonden, is hard
gewerkt aan het blootleggen van het skelet. Met oeverloos geduld was een team fossielenkenners
in de weer
met boortjes, haakjes en stofmaskers, maar vooral met de vraag: “Wie was Carlo?” Foto: Carlo had een gaaf gebit © Annemieke van Roekel |
Geopark dankzij hunebedden en ijstijden Kennislink, 16 september 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro: Het is niet toevallig dat juist in Drenthe het eerste Nederlandse geopark ligt. Die provincie is immers rijk aan archeologische en geologische fenomenen. De initiatiefnemers willen ‘het verhaal van De Hondsrug’ duidelijker gaan vertellen. Niet alleen met nadruk op de toplocaties, maar vooral over de samenhang ertussen binnen het ijstijdlandschap. Foto: Hunebed D27 bij Borger © Geopark de Hondsrug |
T.rex komt naar Nederland Kennislink, 9 september 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro: Het zal de eerste Tyrannosaurus rex worden die buiten de VS wordt tentoongesteld: de T.rex die momenteel door Naturalis in Montana wordt blootgelegd. Een unicum, aldus de onderzoekers, omdat het skelet niet alleen vrij compleet is maar ook weinig beschadigd en vervormd, na al die miljoenen jaren begraven te zijn geweest.
Foto: Kuit en scheenbeen van T.rex © Servaas Neijens |
Miocene schatkamer onder groene zoden Kennislink, 6 september 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro: Honderden kubieke meter op het oog doodgewone zwarte grond worden door de af en aan rijdende vrachtwagens naast een kuil uitgestort in Miste bij Winterswijk. Wie goed kijkt ziet er kleine, ronde, met modder besmeurde, grijze objecten in. Het zijn 16 miljoen jaar oude schelpen uit het Mioceen, een tijdperk waarin Nederland grotendeels met een warme zee bedekt was. Foto: Xenophora © Annemieke van Roekel |
Kamp: ’Risico’s zijn er altijd, ook bij schaliegas’ Kennislink, 27 augustus 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro: De finale beslissing van het kabinet over het toelaten van proefboringen naar schaliegas spitst zich toe op een risico-afweging. De tegenstanders van de boringen zullen verliezen want risico’s zijn per definitie te ‘beheersen’. Het ziet er naar uit dat het debat vooral een spel met woorden gaat worden.
Foto: Porie in microfossiel in schalie © Clarkson University |
Kusterosie legt fossielen bloot Kennislink, 18 augustus 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro: Twee eeuwen geleden werden de eerste complete reuzenreptielen gevonden aan de zuidkust van Engeland, zoals de ichthyosaurus en de plesiosaurus. Langs de Jurassic Coast worden nog steeds met regelmaat bijzondere vondsten gedaan, zoals grote schedels van de ichthyosaurus. De instabiele rotskust geeft voortdurend nieuwe fossiele schatten bloot.
Foto: Fossiel van een ichthyosaurus © Annemieke van Roekel |
Tijdreizen met ChronoZoom Kennislink, 19 juli 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro: Een ambitieus project is het: ChronoZoom. Het maakt het mogelijk te reizen
into deep time, maar tegelijkertijd ook in de recente geschiedenis. ChronoZoom moet een
eindeloze databank worden die wetenschappelijke kennis over een periode van miljarden
jaren herbergt. Het project is opgezet door Berkeley
University en Microsoft.
Beeld © ChronoZoom |
Geheim schaliegasrapport maakt nieuwsgierig Kennislink, 2 juli 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro: De resultaten uit het onderzoek naar schaliegas door het ministerie
van Economische Zaken zullen in belangrijke mate bepalen of er in Nederland geboord
mag gaan worden naar schaliegas. Minister Kamp van Economische Zaken houdt de resultaten
voorlopig nog even geheim, tot ongenoegen van enkele klankbordgroepleden. Foto: Boorkern Geverik Laagpakket © TNO |
Wereldstad in boerenland Kennislink, 27 juni 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro: De ontwikkeling van de middeleeuwse stad Amsterdam is prachtig te volgen
aan de hand van het imposante kaartenboek Kaarten van Amsterdam 1538-1865, dat onlangs
is verschenen. De oudste topografische kaart dateert uit 1538. Het boek geeft een
gedetailleerde analyse van o.a. de kaarten uit de Gouden Eeuw en ziet het licht
n.a.v. vier eeuwen grachtengordel. Afb.: Koopvaardijschip op stadskaart uit 1625 |
Kan aardwarmte opraken? Kennislink, 25 juni 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro: We kunnen niet eindeloos doorgaan met fossiele brandstoffen opstoken. De warmte uit het diepste van de aarde is een mooi alternatief. Op steeds meer plekken gaan er buizen in de grond om die aardwarmte ‘af te tappen’. Maar als we massaal overgaan op aardwarmte, koelt de aarde dan niet langzaam af? Foto: De oerwarmte in de aarde is afkomstig van meteorietinslagen © David Roddy, USGS |
Mantelzorg voor de aarde Kennislink, 21 juni 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro: Uit de koker van
geo-wetenschappers komt het idee dat het gesteente olivijn ingezet kan worden om
het kooldioxidegehalte in de atmosfeer naar beneden te brengen.
Tijdens het natuurlijke verweringsproces van gesteente dat olivijn bevat,
wordt kooldioxide uit de atmosfeer vastgelegd. Semi-overheidorganisaties hebben olivijn nu ontdekt. Foto: Olivijnzand © Wikimedia Commons |
Vulkanisch steenmeel op Hollandse bodems Kennislink, 31 mei 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro:
Zoals alle deltagebieden in de wereld, is onze Nederlandse delta van
oorsprong een vruchtbaar gebied. Door de hoge productie moet er wel voortdurend
bemest worden en wordt er kalk toegevoegd om de juiste zuurgraad te bereiken.
Door de nadelen van 'bekalking' wordt nu geëxperimenteerd met
de toevoeging van gemalen vulkanisch gesteente. Foto: Steenmeel op akkerland © de Biogeoloog |
Bommen zoeken via boorgaten Kennislink, 16 mei 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro: De meest gebruikte techniek om de diepe ondergrond in kaart te brengen is seismiek, dat gebruikt maakt van geluidsgolven.
Door radartechnologie te gebruiken in een boorgat, kan de diepe ondergrond
in detail in kaart worden gebracht. De nieuwe techniek wordt o.a. toegepast om bommen en explosieven
in voormalige oorlogsgebieden op te sporen. Foto: Bommen uit Laos © T&A Survey |
Debat over ‘schaliegasbubbel’ breekt los Kennislink, 1 mei 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro: Binnenkort verschijnt een studie over schaliegas waaruit zal blijken
welke stelling de overheid inneemt: mogen bedrijven proefboringen naar schaliegas gaan
verrichten in Nederland? We zullen dan eindelijk te weten komen of schaliegas een nieuwe
aardgasbel vertegenwoordigt of niet meer voorstelt dan de zoveelste
‘bubbel’. Foto: Brabant Water |
Noord/Zuidlijn in hartje Amsterdam(mer) Kennislink, 24 april 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro: Met een nieuwe communicatiestrategie voor de Noord/Zuidlijn is
Amsterdam uit het dal gekropen. Het infrastructurele project dreigde de stad letterlijk en figuurlijk
onderuit te halen. Maar het vertrouwen begint zich te herstellen. Over vier jaar zal de Amsterdam
tube wekelijks meer dan een miljoen reizigers gaan vervoeren. Foto: Kunstproject antipode © Guido van der Werve |
Nieuwe dimensie voor Wagenings bodemonderzoek Lees dit artikel in de Geo.brief (KNGMG) 2013 nr. 2 (pdf) >> |
Intro: Dankzij de toepassing van de luminescentie-datering (OSL) zal ruimte en tijd bij de studie van bodem- en landschapsvorming in sterkere mate betrokken worden. Met OSL fungeren kristallen van kwarts en veldspaat als ‘tijdklokken’; deze methode is vooral geschikt om de vorming van dynamische landschappen tijdens de laatste 500.000 jaar zeer nauwkeurig te dateren Foto: Zandmotor © Rijkswaterstaat/Joop van Houdt |
Mysterie bodem opgelost In: Kennislink, 2 april 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro: Met het nieuwe DINOloket wordt de Nederlandse ondergrond transparant. Met een muisklik
kunnen we te weten komen welke aardlagen er diep onder onze voeten liggen. Tot enkele honderden
meters diepte geeft het door TNO gebouwde DINOloket hierover uitsluitsel.
Niet alleen de bodemsoort, maar ook grondwaterstanden zijn
in dit databestand snel op te zoeken. Foto: Sondeerwagen © TNO |
Oud water is schoon water In: Kennislink, 18 maart 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro: In waterwinputten wordt water vanuit verschillende dieptes naar boven gepompt. Daardoor bestaat ons drinkwater uit
een mix van water van verschillende leeftijden. Waterbedrijf Vitens en onderzoeksinstituut TNO ontwikkelden een
methode om de ouderdom van het opgepompte water uiteen te rafelen. Ze doen dat met isotopen van
zwaar waterstof: tritium. Foto: De waterstofbom was de bron van tritium © Wikimedia Commons |
300.000 jaar in drie meter bodem In: Kennislink, 21 januari 2013 Lees dit artikel online >> |
Intro: Het is zo moeilijk je voor te stellen dat ons land in een ver verleden werd bedolven door
kilometers dik pakijs en oprukkende gletsjers. Dat Nederland ooit een poolwoestijn was, bewijst een
verticale zandmuur in Drenthe, onlangs gedoopt als de Steilrand Donderen. De zandmuur leest als een
boek over de IJstijden. Foto: Steilrand Donderen © Gerrie Koopman |