9. Lokale geologie

Docenten kunnen op zoek zijn naar educatieve excursies buiten de muren van de school en/of zoeken een activiteit die goed gecombineerd kan worden met een museumbezoek in de stad. De lokale geologie leent zich hier goed voor.
Amsterdam is wat dat betreft rijk bedeeld. De stad is gebouwd op palen en de metro loopt door zandlagen uit de IJstijden. Dat spreekt al direct tot de verbeelding. Geoloog Wim de Gans, voorheen verbonden aan GDN/TNO, heeft een mooie en goed gedocumenteerde geologische stadswandeling uitgezet.

De bodem onder Amsterdam: een geologische stadswandeling, door Wim de Gans. TNO, 2011. Te downloaden op de website van TNO.

Na het doorlezen van dit overzichtelijke boekje (70 pag.) kunt u bijv. een historische of fossielen/natuursteenwandeling uitbreiden met locaties over de geologische geschiedenis van Amsterdam. De auteur gaat ook in op de waterrijke historie van Amsterdam.



Afb. Links: Wandelroute in het centrum van Amsterdam, zoals uitgezet in deze publicatie. Rechts: Heipalen in Amsterdam. De Noord/Zuidlijn is gebouwd in Eemklei (onderste, lichtblauwe laag). Bron: TNO (2011).


Aandachtspunten
- De Noord/Zuidlijn is gebouwd in Eemklei (zie afb. hierboven); leerlingen kunnen de nieuwe metrolijn van Amsterdam koppelen aan aardlagen, geologische tijd en de fauna in de betreffende geologische perioden.

Gerelateerde thema's
- Geologische tijdschaal
- Excursies langs natuursteen

Leessuggesties
- Gans, W. de (2006). Geologieboek Nederland. ANWB/TNO. Bevat een routegids met dertig geologische locaties.
- Evert van Ginkel e.a. (2014). Schatten van het mammoetstrand. Havenbedrijf Rotterdam.
- H. Keijer, F. Seignette (2019). Funderen in Amsterdam. De mythe van de zakkende eerste zandlaag. Geotechniek nr. 2, p. 28. Uitgeverij Educom. Lees online.
- Jayasena, R. (2020). Graaf- en modderwerk. Een archeologische stadsgeschiedenis van Amsterdam. Uitgeverij Matrijs i.s.m. Gemeente Amsterdam, Monumenten en Archeologie.
- Mol, D. en B. Langeveld (2014). Wat determinatiesessies aan nieuwe gegevens kunnen opleveren: nieuws van het strand van Maasvlakte 2. In: WTKG 35(2).
- Veerkamp J. (1998). Mammoeten in Amsterdam. Een archeologische verkenning langs de Noord/Zuidlijn. Directie Noord/Zuidlijn, Amsterdam.

Selectie van visuele bronnen:
- Het ontstaan van Amsterdam en het omringende landschap vanaf het jaar 1000 is met grote sprongen in dit filmpje gevisualiseerd.
- De Groei van de Grachtengordel, 1600-1700. Stadsarchief Amsterdam. Een absolute aanrader is dit filmpje over de stad in het veen, mede dankzij 3D-visualisatie.