1. Biodiversiteit

Balans door biodiversiteit
In zeeën en rivieren leven veel dieren en planten. Het is hun woonomgeving. Ze zijn qua voeding van elkaar afhankelijk, dus is het belangrijk dat de biodiversiteit behouden blijft. Als één soort uitsterft kan dat weer gevolgen hebben voor een andere soort. Verstoring van het evenwicht kan plaatsvinden door lozing van chemische afvalstoffen of warm koelwater. Biologische evenwicht is belangrijk, zowel op het land als in het water.
Zonder algen, die de koraalpoliepjes van voedsel voorzien, kunnen sommige koraalsoorten niet groeien. Dat het niet goed gaat met koralen in sommige delen van de oceanen, heeft direct te maken met de vitaliteit van algen; klimaatverandering en de temperatuur van de zee spelen hierbij ook een rol.

Kwantiteit en kwaliteit
Bij biodiversiteit gaat niet alleen maar om het aantal soorten, maar vooral om de relaties tussen de soorten. Van laag tot hoog in de voedselketen zijn samenwerkingsverbanden belangrijk. Deze groepen van organismen noemen we ecosystemen.
Ook de 'lagere' soorten (bacteriën, algen en schimmels) vervullen hierin een onmisbare rol. Zo zijn bomen via hun wortelstelsel afhankelijk van schimmels. Biodiversiteit omvat ook de verscheidenheid aan genetisch materiaal.
Het evenwicht in ecosystemen is kwetsbaar. Dat zien we bijvoorbeeld wanneer soorten die niet in een ecosysteem thuishoren de natuurlijke balans verstoren, zoals bij de introductie van exoten.

Helcogramma striata (Neon triplefin) op de harde koraalsoort Diploastrea heliopora. Foto: Nick Hobgood via Wikimedia Commons CC-BY-SA-3.0.

Schrijfopdracht
Klik hier om naar de schrijfopdracht te gaan


Trends
- De biodiversiteit in stadse watertjes kan verrassend hoog zijn.
- In de helft van de Nederlandse oppervlaktewateren is de biodiversiteit aangetast door het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen.
- In Nederland komen nogal wat schadelijke exotische dier- en plantensoorten voor (zie onder leessuggesties).

Lees- en kijksuggesties
- Bekijk hier een filmpje over invasieve exoten.
- De biologe Liesbeth Bakker vertelt over de kannibalistische rode Amerikaanse rivierkreeft in dit filmpje.
- Wat doet Waterschap Limburg aan de biodiversiteit? Kijk hier.
- Wat heeft biodiversiteit met jouw hersenen te maken? Lees het hier.