2. Waterkwaliteit

De eindeloze cyclus van water
Via de riolering komt het huishoudelijk afvalwater in de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) terecht. Daar wordt ook een deel van het industriële afvalwater gereinigd. De RWZI's halen een veelheid aan chemische stoffen uit het afvalwater. Het gaat onder meer om biociden, microplastics en stofjes uit consumentenproducten, zoals reinigingsmiddelen en huidverzorgingsproducten, maar ook om kleurstoffen en conserveringsmiddelen. Via urine komen ook medicijnen in het afvalwater terecht. Antibiotica voor dieren vinden we terug in het grondwater.


Steeds weer nieuwe stofjes
Na een eerste zuivering wordt het afvalwater geloosd op het oppervlaktewater, zoals meren en rivieren. Later wordt het sterk verdunde afvalwater weer ingenomen om er drinkwater van te maken.
Een RWZI kan sommige stoffen heel goed uit afvalwater halen, maar bij andere stoffen is het lastiger en moeten er nieuwe technieken worden ontwikkeld of moeten er meerdere technieken worden gecombineerd. Stoffen zijn goed te verwijderen indien ze biologisch afbreekbaar zijn, zich goed hechten aan sediment (immobiel zijn) of wanneer ze niet in zeer grote hoeveelheden voorkomen. DEET, een middeltje tegen muggen, is bijvoorbeeld lastig te verwijderen, evenals de pijnstiller diclofenac.

Het begin van de weg naar zee. Bron: Stowa/Deltafacts

Schrijfopdracht
Klik hier om naar de schrijfopdracht te gaan


Trends
- Door samenwerking met omringende landen, is de kwaliteit van rivierwater de laatste decennia sterk verbeterd, wat ook de visstand ten goede is gekomen.
- RWZI's moeten continue nieuwe technieken inzetten om relatief 'nieuwe' vormen van verontreiniging te verwijderen, zoals medicijnresten en microplastics, die nog altijd in de meeste verzorgingsproducten zitten (tandpasta', shampoo etc.).
- Nederland moet veel doen om de waterkwaliteit te verbeteren om te voldoen aan strenge Europese wetgeving (Kaderrichtlijn Water, KRW).
- Chemische stoffen die in de landbouw worden gebruikt, zijn een probleem voor de waterkwaliteit omdat zij zonder filtering direct in het milieu belanden.
- Microplastics verspreiden zich niet alleen lokaal via rivieren, maar ook op lange afstand via regen en oceaan- en luchtstromingen. Nanoplastics zijn zelfs aangetroffen in het ijs op de Noord- en Zuidpool (zie onder Leessuggesties).


Lees-, luister- en doe-suggesties
- Lesmateriaal over plasticsoep voor basisscholen opgesteld door de Plastic Soup Foundation.
- Lesmateriaal over plasticsoep voor het voortgezet onderwijs opgesteld door de Plastic Soup Foundation.
- Lees hier over microplastics in het water.
- Klik hier om naar podcasts over diverse wateronderwerpen te gaan, zoals over regenwater en giftige stoffen in de sloot (bron: STOWA).
- Klik hier om meer te lezen over het onderzoeksprogramma van STOWA over waterkwaliteit.
- Drinkwater duurder dankzij 'drugs'. NemoKennislink, 2013. Lees dit artikel.
- Kun je grachtenwater drinken? NemoKennislink, 2014. Lees dit artikel.
- Lees hier over microplastics in de poolgebieden.