7. Water in de hete stad

Klimaatverandering
Het zal nog een hele opgave zijn voor de internationale gemeenschap om binnen de anderhalve graad Celsius klimaatopwarming te blijven, zoals overeengekomen in het VN-Klimaatakkoord van Parijs. Wereldwijde aanpak is noodzakelijk, want het is weinig zinvol als sommige landen voor volledig duurzaam gaan, terwijl andere landen kolencentrales blijven stoken. De Russisch-Oekraïense oorlog heeft het afbouwen van fossiele brandstoffen in een stroomversnelling gebracht.

Ook in steden en dorpen wordt klimaatverandering voelbaar. Extremere hoosbuien kunnen tot wateroverlast leiden omdat de riolen overbelast raken. Maar een stedelijke omgeving fungeert ook als een plek van warmte-opslag, door de concentratie van asfalt, bakstenen en beton.

Hitte-eiland
De stad, die relatief meer opwarmt als de omgeving, wordt ook wel een 'stedelijk hitte-eiland' genoemd, ofwel Urban Heat Island (UHI). Hierdoor ervaren steden twee maal zo veel hittegolfdagen als landelijke gebieden. Niet alleen huizen zullen tijdens hittegolfdagen gekoeld moeten worden, ook in kantoren is extra koeling noodzakelijk. Maar koeling kost weer energie, en verplaatst de warmte naar een andere plek.

Ook de luchtkwaliteit is slechter bij een hogere tempratuur door de vergrote kans op smogvorming. Bron: © atelier GROENBLAUW / Krusche et al.,1982.
Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Schrijfopdracht
Klik hier om naar de schrijfopdracht te gaan

Trends
- Door klimaatverandering zijn steeds heftiger regenbuien te verwachten.
- De gemeente Leiden heeft een voortrekkersrol in klimaatadaptatie en legt bijv. een gescheiden rioolsysteem aan: het regenwater stroomt zo direct naar de grachten.
- Het IPCC bracht in kaart wat het effect van klimaatverandering op de kinderen en jongeren van nu zal zijn bij een temperatuurstijging van meer dan twee graden.

Leessuggesties
- Deze kaart van Nederland brengt het hitte-eiland-effect in beeld;
- Genieten van de waterfontein in de hete stad. Bekijk hier.
- Zoet water opslaan voor later. Van afvoergoot naar spons. Door Marlies ter Voorde (2020). Lees dit artikel op NemoKennislink
- Aanpassen aan de klimaatopwarming: het gebeurt in veel landen (en in Leiden). Door Maarten Keulemans (2022). Lees dit artikel in de Volkskrant.
- Over bouwen met water (2001): lees hier het interview met architect Ashok Bhalotra.